De verkiezingen vinden ten vroegste op 11 en ten laatste op 24 mei 2020 plaats. In de periode van 150 dagen voorafgaand aan de verkiezingsdag moeten tegen bepaalde data een aantal handelingen gesteld worden. En ook na de verkiezingsdag zijn er nog een aantal belangrijke data. Al die data samen vormen de verkiezingskalender. Die is opgebouwd rond twee cruciale data: dag Y en dag X. De dag van de verkiezingen wordt aangeduid als dag Y. Negentig dagen voor dag Y moeten een aantal belangrijke beslissingen genomen en meegedeeld worden en moet de datum van de verkiezingen aangekondigd worden. Die dag wordt aangeduid als dag X.
Dit blogbericht zoomt in op een aantal belangrijke data in de verkiezingskalender.
1. Dag X-60: informatie over een aantal sleutelgegevens
Uiterlijk op dag X-60, d.i. de 150ste dag voor de verkiezingsdag, moet de werkgever zijn intenties meedelen over de volgende onderwerpen:
de afbakening van de technische bedrijfseenheid of bedrijfseenheden;
de functies van het leidinggevend personeel met verduidelijking van de benaming en de inhoud van de functie, samen met een lijst van de personen die deze functies uitoefenen;
de functies van de kaderleden, samen met een lijst van de personen die deze functies uitoefenen;
het aantal personeelsleden dat op X-60 in dienst is, ingedeeld in de verschillende categorieën van werknemers, met name arbeiders, bedienden, kaderleden, leidinggevend personeel en jeugdige werknemers;
de dag van aanplakking van het bericht dat de datum van de verkiezingen aankondigt (dag X) en de vooropgestelde verkiezingsdag.
2. Dag X-35: beslissingen over een aantal sleutelgegevens
Op X-35 moet de werkgever zijn beslissingen over de technische bedrijfseenheid of bedrijfseenheden, de functies van het leidinggevend personeel en de kaderleden en de lijst van de personen die deze functies uitoefenen, meedelen.
Er is een periode van 25 dagen tussen het meedelen van informatie en het nemen van de beslissing. De bedoeling van deze periode is dat de werkgever overleg pleegt met de bestaande overlegorganen over de informatie die hij op X-60 heeft gegeven. Die raadpleging kan ertoe leiden dat de beslissing die wordt genomen op X-35 afwijkt van de informatie die op X-60 werd gegeven. Hoewel de wetgeving dus voorzien heeft in een periode van 25 dagen om de overlegorganen te raadplegen, raden wij aan om dit al eerder te doen.
Tegen de beslissingen van de werkgever, genomen op X-35, kunnen werknemers en representatieve werknemersorganisaties beroep aantekenen bij de arbeidsrechtbank. Zij moeten dat doen uiterlijk op X-28. De rechtbank moet in principe een beslissing nemen uiterlijk op X-5. Deze korte termijnen zijn opgelegd om ervoor te zorgen dat de betwistingen kunnen opgelost worden alvorens de verdere stappen in de verkiezingsprocedure worden gezet.
3. Dag X-30: begin van de ontslagbescherming
In een vorig blogbericht is uiteengezet dat werknemers die zich kandidaat stellen, beschermd zijn tegen ontslag en dat die ontslagbescherming terugwerkt. Zij werkt terug tot X-30.
4. Dag X: kennisgeving van een aantal beslissingen
Op dag X, dit is 90 dagen voor de verkiezingsdatum, moet een bericht aangeplakt worden waarin een aantal beslissingen worden meegedeeld, meer bepaald:
het aantal mandaten per overlegorgaan en per categorie;
de voorlopige kiezerslijsten of de plaatsen waar die kunnen worden geraadpleegd. Op de kiezerslijst worden, per categorie, de werknemers vermeld die aan de kiesvoorwaarden voldoen;
de lijst van de personen van het leidinggevend personeel en van de kaderleden of de plaatsen waar die kunnen worden ingekeken;
de datum en de uurregeling van de verkiezingen;
het adres en de benaming van de technische bedrijfseenheid of bedrijfseenheden waarvoor een overlegorgaan moet worden opgericht;
de data uit de verkiezingskalender;
de persoon of de dienst die belast is met het versturen van de stembrieven;
de beslissing om elektronisch te stemmen, als dat voor de onderneming van toepassing is.
Tegen de eerste 3 beslissingen kan uiterlijk op X+7 een interne klacht worden ingediend door werknemers en representatieve werknemersorganisaties. Over de klacht moet uiterlijk op X+14 een uitspraak gedaan worden, waarna nog een beroep kan ingesteld worden bij de arbeidsrechtbank. Dat beroep moet ingesteld worden ten laatste op X+21. De rechtbank moet uiterlijk op X+28 een beslissing nemen.
5. Dag X+35: indiening van de kandidatenlijsten
Ten laatste op X+35 worden de kandidatenlijsten ingediend. Uiterlijk op die dag weet de werkgever dus welke werknemers kandidaat-werknemersvertegenwoordiger zijn en wie beschermd is tegen ontslag. Zoals eerder is vermeld, werkt deze bescherming terug tot X-30 (zie punt 3).
In een vorig blogbericht is toegelicht wie wanneer bezwaar kan aantekenen tegen de ingediende kandidatenlijst.
6. Dag X+60: samenstelling van de stembureaus
Uiterlijk op X+60 moet de samenstelling van de stembureaus worden meegedeeld. Elk stembureau bestaat uit een voorzitter, een plaatsvervangend voorzitter, een secretaris, een plaatsvervangend secretaris en 4 bijzitters.
De personen die deel uitmaken van het kiesbureau, moeten in principe tewerkgesteld zijn in de onderneming, maar ze mogen geen kandidaat zijn. De secretaris en de bijzitters moeten bovendien kiesgerechtigd zijn, tenzij de werknemersafgevaardigden of de representatieve werknemers-organisaties ermee akkoord gaan dat dat niet het geval is.
7. Dag X+77: aanpassing van de kiezerslijsten
Op dag X werden de voorlopige kiezerslijsten bekend gemaakt. Op X+77 kunnen de werknemers, die voorkwamen op de voorlopige kiezerslijsten maar die ondertussen de onderneming hebben verlaten, geschrapt worden van de kiezerslijsten.
Die beslissing wordt met unanimiteit van stemmen genomen door de ondernemingsraad of het comité. Is er nog geen raad of comité, dan neemt de werkgever die beslissing met het akkoord van alle leden van de vakbondsafvaardiging.
De beslissing om bepaalde kiezers te schrappen, is niet vatbaar voor beroep bij de arbeidsrechtbank.
8. Dag X+80: overhandiging of verzending van de oproepingsbrief
Ten laatste 10 dagen voor de verkiezingsdag moeten de oproepingsbrieven aan de kiesgerechtigde werknemers worden overhandigd.
Kiezers die niet in de onderneming aanwezig zijn op de dag of dagen waarop de oproepingsbrieven worden overhandigd, moeten opgeroepen worden via een aangetekende brief of met een ander middel. In dit laatste geval moet de werkgever wel bewijzen dat de oproepingsbrief werd verzonden en ook werd ontvangen.
Wordt er gestemd per brief en kunnen aan bepaalde werknemers de oproepingsbrieven en de stembiljetten niet overhandigd worden ten laatste op X+80, dan moeten die documenten per aangetekende brief verzonden worden. In dit geval kan geen andere methode gebruikt worden om de oproepingsbrief en de stemmingsbrief te bezorgen.
9. Dag Y: de verkiezingsdag
Op dag Y gaan de verkiezingen door. Die moeten in principe op één dag afgerond worden.
Als het niet mogelijk is alle kiesverrichtingen op één dag uit te voeren, mogen de verkiezingen worden voortgezet op één of meerdere volgende dagen. De ondernemingsraad, het comité of de vakbondsafvaardiging moeten daar wel mee akkoord gaan.
10. Dag Y+2: aanplakking van de samenstelling van de overlegorganen
Uiterlijk op de tweede dag na de verkiezingsdag moet het resultaat van de verkiezingen bekend gemaakt worden. De werkgever moet meedelen welke werknemers een mandaat hebben bekomen. Terzelfdertijd moet hij ook meedelen welke personen als werkgeversafgevaardigden in de overlegorganen zullen zetelen.
Er kan tot uiterlijk Y+15 beroep worden aangetekend tegen de verkiezingsuitslag. Voor deze procedure beschikt de arbeidsrechtbank over iets meer tijd om een beslissing te nemen: ze moet uitspraak doen op Y+69. Tegen deze beslissing kan ook beroep worden aangetekend bij het arbeidshof. Ook daarvoor gelden bijzondere termijnen. Het beroep moet aangetekend worden uiterlijk op Y+84 en het hof moet uitspraak doen uiterlijk op Y+144.
11. Wat als een datum uit de verkiezingskalender samenvalt met een zon- of gewoonlijke inactiviteitsdag?
In dat geval moet de handeling uiterlijk aan de vooravond van die datum uitgevoerd zijn.
* * *
Zoek je een gedetailleerde kalender met vermelding van alle data? Op de website van de FOD WASO (www.werkbelgie.be) vind je een verkiezingskalender met, afhankelijk van de verkiezingsdatum, de exacte dag voor elk van de data uit de verkiezingskalender.
Sabine Vanoverbeke
Hebt u nog meer vragen over de belangrijke data van de sociale verkiezingen of hebt u andere vragen over de sociale verkiezingen? Commit Advocaten helpt u graag verder.
Ondanks alle zorg die besteed is aan het opstellen van deze tekst, blijven vergissingen en/of onvolkomenheden mogelijk. De auteur en Commit Advocaten cvba kan daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden.